Dużo ostatnio pisze się o etyce w biznesie. Czy etyka w HR to to samo? Według mnie niekoniecznie. Co w takim razie oznacza etyka w HR?
Dla mnie etyka to najważniejsza wartość, którą kieruję się w codziennym działaniu.
Dlaczego?
- ponieważ chcę mieć przekonanie, że wszystko zrobione zostało tak jak należy,
- ponieważ chcę spokojnie spojrzeć rano w lustro,
- ponieważ z każdym, kogo spotkałem na swojej drodze zawodowej chcę móc porozmawiać nawet wtedy gdy już nie współpracujemy.
Ale czy to wystarczy, żeby powiedzieć o etyce w HR? Oczywiście nie.
Etyka w HR to coś więcej niż etyka działania managera jakiegokolwiek działu, coś więcej niż etyka działania w biznesie, to dotyczy całej organizacji.
Nie wystarczy, że firma posiada kodeks postępowania etycznego. – Choć niewiele firm taki posiada. Kodeks postępowania etycznego określa z reguły zasady etycznego postępowania w biznesie, takich jak kontakt z klientem, z kontrahentami, partnerami społecznymi czy stosowanie norm prawa.
W swoich poszukiwaniach kodeksów i norm etycznych w HR natrafiłem nawet na kodeks etyczny forum HR i… to również jest zbiór norm odnoszący się do traktowania klientów, kandydatów i przepisów przez organizację biznesową.
Dlaczego etyka w HR to jednak coś innego?
Ponieważ dotyczy ona szerszego spojrzenia na zachowania ludzi w organizacji.
Po pierwsze etyka w HR dotyczy etycznych zachowań samego działu HR. Oczywiście przestrzegania prawa i norm oraz procedur przez pracowników HR. Zachowania terminów, np. wypłat, zgłoszeń, odpowiedzi itp. Dotyczy również formy w jakiej pracownicy HR kontaktują się z otaczającym światem wewnętrznym i zewnętrznym organizacji. Czy zwracają się w odpowiedni sposób do kandydatów na pracowników i pracowników. Czy traktują wszystkich równo. Czy zachowują poufne informacje dla siebie. W jaki sposób odnoszą się do byłych pracowników firmy itp. I pewnie można by jeszcze dokładniej opisać etyczne zachowania pracowników działu HR. Jednak gdybyśmy przy tym pozostali byłby to zbiór etycznych norm dla zachowania pracowników jednego działu. (być może niektórzy nawet taki mają stworzony).
Jednak etyka w HR to coś jeszcze więcej. To odpowiedzialność, za to co dzieje się w całej organizacji w kwestii przestrzegania prawa, norm oraz przede wszystkim w obszarze relacji międzyludzkich.
To HR musi ciągle sprawdzać, monitorować, słuchać i obserwować – czy pracownicy są dobrze traktowani przez przełożonych lub przez organizację? czy bywają wysłuchani? jak managerowie motywują pracowników do lepszych wyników? Jak przebiegają rozmowy rekrutacyjne z kandydatami, które prowadzą managerowie operacyjni? czy są one zgodne ze standardami obowiązującymi w firmie? i czy nie naruszają norm społecznych, prawnych itp ? Jak są przeprowadzane oceny okresowe ? Jak pracownicy traktują klientów? jak się do nich odnoszą? itd Czyli jak i czy etyka stosowana jest w biznesie. Można to robić zarówno poprzez narzędzia typu ankiety, badania, warsztaty, ale również przez zwykłe obserwacje i rozmowy, budując stopniowo zaufanie do działu HR. To HR, moim zdaniem powinien być strażnikiem etyki, który w razie zaobserwowania działań nieetycznych wprowadza działania naprawcze i korygujące, np. rozmowy z managerami, pracownikami itp. który w razie potrzeby również eliminuje jednostki nieetyczne z organizacji.
I po kolejne a może przede wszystkim to HR (oczywiście tylko przy wsparciu zarządu oraz kadry managerskiej) jest tym, który kształtuje kulturę organizacyjną . Kulturę, która jest oparta o zasady etyki lub nie. Począwszy od procesu rekrutacji, podczas którego (oprócz jakości samego procesu) przekazywane są informacje przyszłym pracownikom o normach etycznych i kulturze organizacji, do której wchodzą, przez onboarding, który kształtuje zachowania i postawy pracowników na długi okres, przez szkolenia np. z zasad obsługi klienta, czy z zarządzania zespołami, a skończywszy na ciągłym korygowaniu procesów i wpływaniu na relacje międzyludzkich i zachowania pracowników.
Oczywiście rola HRu jako strażnika, nie zwalnia managerów z wdrażania, stosowania i przestrzegania zasad etycznych.
Dlaczego HR powinien zachowywać się etycznie? Dlaczego zadaniem HRu jest pilnowanie i promowanie etyki w organizacji? Czy ze względu na wartości pracowników HRu? Też, ale nie tylko.
Przede wszystkim dlatego, że to się po prostu opłaca. Na etyce zyskuje całą organizacja. A działania HRu powinny skupiać się na wspieraniu biznesu i zwiększaniu efektywności firm.
Odpowiedni poziom etyki, powoduje korzyści. Obniża, lub wręcz likwiduje negatywne skutki prawne, wpływa pozytywnie na employer branding, a co za tym idzie, zwiększa lojalność pracowników, podnosi zaangażowanie, obniża fluktuacje, ułatwia rekrutację. Efektem są mniejsze koszty i lepsze wyniki.
Podsumowując posłużę się cytatem – „Warto być przyzwoitym” . Władysław Bartoszewski.
Oczywiście do wszystkich tych działań i zachowań można zadać podstawowe pytanie : Co to znaczy etycznie? Które zachowania są etyczne, a które nie i dlaczego? I o ile przestrzeganie prawa, norm i procedur jest prostą odpowiedzią na te pytania, to jest sporo działań, których etyczność zależy od osoby która je stosuje i jej poczucia etyki oraz wartości które wyznaje. Ale to już temat na inny wpis….